Գյուղական տուրիզմի զարգացումը Հայաստանում

Իմ կարծիքով՝ մեր երկրի գեղեցիկ բնաշխարհն ու հարուստ ավանդույթները թույլ են տալիս զարգացնել գյուղական տուրիզմը։ Բոսաշրջիկները կծանոթանան հայ գյուղի յուրահատուկ կյանքին, ավանդույթներին, կհամտեսեն գյուղական անարատ, օրգանական մթերքները, ճաշատեսակները, ինչպես նաև կվայելեն մաքուր օդն ու սառնորակ աղբյուրների ջուրը։

Այս ոլորտի զարգացման շնորհիվ զգալիորեն կբարելավվեն  գյուղացու ապրելակերպն ու կենսապայմանները, կապահովվի  կայուն եկամուտ գյուղացու համար՝ անկախ եղանակային պայմաններից։ Եվ ի վերջո աշխարհը կտեղեկանա և հաղորդակից կդառնա մեր ազգային մշակույթին

ՀՀ բնակչությունը

 

 

greece-population-pyramid-2016

 

 

1. Համեմատել ՀՀ-ի և նշված երկրների որևէ մեկի սեռատարիքային բուրգերը՝ ընդգծելով ընդհանրություններն ու տարբերությունները, փորձելով բացատրել նաև  դրանց պատճառները:

Ես համեմատեցի Հայաստանի և Հունաստանի բուրգերը։ Այս երկու երկրների սեռատարիքային բուրգերը նման են։ Սակայն հետաքրքրականն այն է, որ Հայաստանում ծնված տղաների քանակն ավելի բարձր է, քան աղջիկներինը, մինչդեռ Հունաստանում նրանց թիվը գրեթե հավասար է։  Երկու երկրներում էլ կանայք երկարակեցությամբ գերակշռում են տղամարդկանց։

2. Համեմատել ՀՀ-ի և ամբողջ աշխարհի սեռատարիքային բուրգերը՝  ընդգծելով ընդհանրություններն ու տարբերությունները, փորձելով բացատրել նաև  դրանց պատճառները:

world-population-pyramid-2016

 Երկու բուրգերի համեմատությունը նույնպես ցույց է տալիս ամբողջ աշխարհում տղամարդկանց թվի գերակշռումն՝ ինչպես կյանքի սկզբում, այնպես էլ հատկապես ավելի երիտասարդ տարիքում։ Միայն 80 տարեկանից հետո է, որ կանանց թիվը գերակշռում է, որի պատճառը վերջիններից երկարակեցություն է։ Սեռերի այս թվային տարբերությունը բացատրվում է մարդկանց կողմից ծնունդների արհեստական միջամտությամբ։

 

3. Կազմել ՀՀ բնակչության ազգային կազմի փոփոխության դինամիկան ցույց տվող դիագրամ` նշելով նաև ազգային կազմի փոփոխության պատճառները:

4. Կազմել ՀՀ տարիքային կազմի փոփոխության դինամիկան ցույց տվող դիագրամ՝ նշելով նաև փոփոխությունների պատճառներ:

5. ՀՀ մարզերը դասավորել ըստ բնակչության խտության նվազման:

ՀՀ մշտական բնակչության թվաքանակը 2017թ հունվարի 1-ի դրությամբ: 

ՀՀ մարզերի բնակչությունը

 

6. Համեմատել աշխարհի ու ՀՀ բնաչկության բնական աճի տեմպերը վեջին 200 տարում

Աշխարհի բնակչությունը աճել է 8 միլիարդով, իսկ Հայաստանինը՝ 2857107-ով:

թվաքանակի աճի դիագրամ.jpg

Bnakchutyun.jpg

7. Համեմատել աշխարհի և ՀՀ բնակչությունն տարիքային կազմերի փոփխությունները վերջին 200 տարում:

ՀՀ աշխարհագրական դիրքը

  1. Ուրվագծային կամ թվային քարտեզի վրա նշել ՀՀ հարևան երկրներն ու նրանց հետ ունեցած ՀՀ սահմանների երկարությունը: Հայ – թուրքական սահման 251 կմ
    Հայ – ադրբեջանական սահման 624 կմ
    Հայ – վրացական սահման 142 կմ
    Հայ – պարսկական սահման 36  կմ

2.Թվային քարտեզի վրա նշել ՀՀ տարածքի հեռավորությունը (ուղիղ գծով) Սև ծովից, Միջերկրական ծովից, Կասպից ծովից և Պարսից ծոցից:

  1. Սև ծովից 272 կմ
    Միջերկրական ծովից 3076 կմ
    Կասպից ծովից 358 կմ
    Պարսից ծոցից 1375 կմ
  2. 3.Բնութագրեք ՀՀ աշխարհագրական դիրքը դիտարկելով այն տնտեսական, քաղաքական և կլիմայական տեսանկյուններից:
    Զարգացած երկրներից և հզոր տնտեսական կենտրոններից հեռու գտնվելը: Ելք չունի դեպի ծովերն ու օվկիանոսները: Թշնամի է իր երկու հարևան երկրների հետ: Կլիման տաք է:
  3. 4.Նշեք 5 երկիր, որոնց աշխարհագրական դիրքը նման է ՀՀ աշխարհագրական դիրքին:
    Շվեցարիա, Չեխիա, Սերբիա, Ուկանդա, Պարագվայ, Ավստրիա, Բելառուս, Մոլդովա։

1.ՀՀ օգտակար հանածոների քարտեզ-նշել հետևյալ օգտակար հանածոների հանքավայրերը. ոսկի, պղինձ, մոլիբդեն, երկաթ, տուֆ, հանքային ջրեր

Ոսկու հանք — Սոթք

Երկարություն- 4.90 km

Capture

Ոսկու հանք — Մեղրաձոր

Երկարություն- 4.30 km

Capture

Ոսկու հանք — Արմանիս

Երկարություն- 2.16 km

Capture

Պղնձի հանք — Ալավերդի

Երկարություն- 5.59 km

Capture

Պղնձի հանք — Կապան

Երկարություն- 6.52 km

Capture

Մոլիբդենի հանք — Ագարակ

Երկարություն- 5.34 km

Capture

Մոլիբդենի հանք — Թեղուտ

Երկարություն- 1.62 km

Capture

Երկաթի հանք — Կապուտան

Երկարություն- 3.30 km

3.30 km

Capture

Երկաթի հանք — Հրազդան

Երկարություն- 2.26 km

Capture

Վարդագույն տուֆ — Արթիկ

Երկարություն- 7.10 km

Capture

Վարդագույն տուֆ — Արթիկ

Երկարություն- 7.10 km

Capture

Սև տուֆ — Գյումրի

Երկարություն- 8.49 km

Capture

Սև տուֆ — Երևան

Երկարություն- 7.47 km

Capture

Մուգ վարդագույն տուֆ — Մեծավան

Երկարություն- 6.27 km

Capture

Իջևանի հանքային ջրերի գործարան

Երկարություն- 1.15 km

Capture

Ջերմուկի հանքային ջրերի գործարան

Երկարություն- 5.03 km

Capture

Թթու ջուր — հանքային ջրի աղբյուր

Երկարություն- 6.50 km

Capture

hovhannisyan6470-map (1)

ՀՀ գետային ցանցի քարտեզ-նշել հետևյալ գետերի անունը, երկարությունը, ակունքն ու գետաբերանը
Ախուրյան ֊ նշված է կարմիր գույնով
Ախունք ՝Արփի լիճ
Գետաբերան՝ Արաքս գետ
Երկարություն՝ 186կմ
Հրազդան ֊ նշված է կանաչ գույնով
Ակունքը ՝ Սևան
Գետաբերան՝ Արաքս
Երկարությունը ՝ 141կմ
Որոտան ֊ Նշված է կապույտ գույնով
Ակունքը ՝ Զանգեզուրի լեռնաշղթա
Գետաբերան՝ Հագարի
Երկարությունը ՝ 178կմ
Ողջի ֊
  նշված է գազարագույն գույնով
Ակունքը ՝ կապուտջուղ
Գետաբերան՝ արաքս
Երկարությունը ՝ 85կմ
Դեբեդ ֊ նշված է վարդագույն գույնով
Ակունքը ՝ Փամբակի և Ձորագետի միացումից
Գետաբերան՝ Խրամ
Երկարությունը ՝ 178կմ

3.ՀՀ ռելիեֆի քարտեզ-նշել
ա) հետևյալ լեռնաշղթաները. Վիրահայոց, Բազումի, Փամբակի, Գուգարաց, Արեգունու, Սևանի և Արևելյան Սևանի, Վայքի, Զանգեզուրի.
բ) հետևյալ հրաբխային լեռնավահանները. Եղնախաղի, Ջավախքի, Արագած, Գեղամա, Վարդենիսի, Սյունիքի:

Վարդենիսի լեռնավահան

Բարձր գագաթը՝ Վարդենիս (3522 մ)
Ծագումը՝ Հրաբխային

Capture

Գեղամա լեռնավահան

Բարձր գագաթը՝ Աժդահակ (3697 մ)
Ծագումը՝ Հրաբխային

Capture

Արագածի լեռնավահան

Բարձր գագաթը՝ Արագած (4090 մ)
Ծագումը՝ Հրաբխային

Capture

Սևանի լեռնաշղթա

Բարձր գագաթը՝ Փերեզակ (3290 մ)
Երկարությունը՝ 50 կմ
Ծագումը՝ Ծալքաբեկորավոր

Capture

Փամբակի լեռնաշղթա

Բարձր գագաթը՝ Թեժ լեռ (3101 մ)
Երկարությունը՝ 100 կմ
Լայնությունը՝ 16 կմ
Ծագումը՝ ծալքաբեկորային

Capture

Բազումի լեռնաշղթա

Բարձր գագաթը՝ Ուրասար լեռ (2992 մ)
Երկարությունը՝ 66 կմ
Լայնությունը՝ 15-20 կմ

Capture

Վիրահայոց լեռնաշղթա

Բարձր գագաթը՝ Լալվար լեռ (2544 մ)
Երկարությունը՝ 73 կմ

Capture

Գուգարաց լեռնաշղթա

Բարձր գագաթը՝ Դժարսար լեռ (2245 մ)
Երկարությունը՝ 80 կմ

Capture

Արեգունու լեռնաշղթա

Բարձր գագաթը՝ Պուտաքար լեռ (2744 մ)
Երկարությունը՝ 65 կմ

Capture

ՀՀ օգտակար հանածոների քարտեզ

Նյութը պատրաստել ենք՝ Ես և Հովհաննեսը

ՀՀ օգտակար հանածոների քարտեզ-նշել հետևյալ օգտակար հանածոների հանքավայրերը. ոսկի, պղինձ, մոլիբդեն, երկաթ, տուֆ, հանքային ջրեր

Ոսկու հանք — Սոթք

Երկարություն- 4.90 km

Capture

Ոսկու հանք — Մեղրաձոր

Երկարություն- 4.30 km

Capture

Ոսկու հանք — Արմանիս

Երկարություն- 2.16 km

Capture

Պղնձի հանք — Ալավերդի

Երկարություն- 5.59 km

Capture

Պղնձի հանք — Կապան

Երկարություն- 6.52 km

Capture

Մոլիբդենի հանք — Ագարակ

Երկարություն- 5.34 km

Capture

Մոլիբդենի հանք — Թեղուտ

Երկարություն- 1.62 km

Capture

Երկաթի հանք — Կապուտան

Երկարություն- 3.30 km

3.30 km

Capture

Երկաթի հանք — Հրազդան

Երկարություն- 2.26 km

Capture

Վարդագույն տուֆ — Արթիկ

Երկարություն- 7.10 km

Capture

Դեղին տուֆ — Անի

Երկարություն- 3.96 km

Capture

Սև տուֆ — Գյումրի

Երկարություն- 8.49 km

Capture

Սև տուֆ — Երևան

Երկարություն- 7.47 km

Capture

Մուգ վարդագույն տուֆ — Մեծավան

Երկարություն- 6.27 km

Capture

Իջևանի հանքային ջրերի գործարան

Երկարություն- 1.15 km

Capture

Ջերմուկի հանքային ջրերի գործարան

Երկարություն- 5.03 km

Capture

Թթու ջուր — հանքային ջրի աղբյուր

Երկարություն- 6.50 km

Capture

3.ՀՀ ռելիեֆի քարտեզ-նշել
ա) հետևյալ լեռնաշղթաները. Վիրահայոց, Բազումի, Փամբակի, Գուգարաց, Արեգունու, Սևանի և Արևելյան Սևանի, Վայքի, Զանգեզուրի.
բ) հետևյալ հրաբխային լեռնավահանները. Եղնախաղի, Ջավախքի, Արագած, Գեղամա, Վարդենիսի, Սյունիքի:

Վարդենիսի լեռնավահան

Բարձր գագաթը՝ Վարդենիս (3522 մ)
Ծագումը՝ Հրաբխային

Capture

 

Գեղամա լեռնավահան

Բարձր գագաթը՝ Աժդահակ (3697 մ)
Ծագումը՝ Հրաբխային

Capture

Արագածի լեռնավահան

Բարձր գագաթը՝ Արագած (4090 մ)
Ծագումը՝ Հրաբխային

Capture

Սևանի լեռնաշղթա

Բարձր գագաթը՝ Փերեզակ (3290 մ)
Երկարությունը՝ 50 կմ
Ծագումը՝ Ծալքաբեկորավոր

Capture

Փամբակի լեռնաշղթա

Բարձր գագաթը՝ Թեժ լեռ (3101 մ)
Երկարությունը՝ 100 կմ
Լայնությունը՝ 16 կմ
Ծագումը՝ ծալքաբեկորային

Capture

Բազումի լեռնաշղթա

Բարձր գագաթը՝ Ուրասար լեռ (2992 մ)
Երկարությունը՝ 66 կմ
Լայնությունը՝ 15-20 կմ

Capture

Վիրահայոց լեռնաշղթա

Բարձր գագաթը՝ Լալվար լեռ (2544 մ)
Երկարությունը՝ 73 կմ

Capture

Գուգարաց լեռնաշղթա

Բարձր գագաթը՝ Դժարսար լեռ (2245 մ)
Երկարությունը՝ 80 կմ

Capture

Արեգունու լեռնաշղթա

Բարձր գագաթը՝ Պուտաքար լեռ (2744 մ)
Երկարությունը՝ 65 կմ

Capture

4.Նշել ՀՀ լանդշաֆտները- առանձնացնելով տվյալ լանդշաֆտին բնորոշ բուսական ու կենդականական աշխարհը, կլիմայական պայմանները, հողերը, տարածման բարձրությունները:

Անապատակիսաանապատային լանդշաֆտների գոտին առաջացել է գոգավոր ռելիեֆի պատճա- ռով ձևավորված չոր, խիստ ցամաքային կլիմայի պայմաններում և տարածված է Արարատյան Վայքի գոգավորություններում: Այս գոտում անապատային լանդշաֆտները տարածված են կղզ յակներով և առանձին համատարած գոտի չեն առաջացնում:

Կիսաանապատային լանդշաֆտներն ընդարձակ գոտի են կազմում նախալեռներում` 800-1400 մ բարձրություններում, որտեղ տարեկան տեղուﬓերի քանակը 230-300 մմ է: Տիրապետում են լեռնային գորշ հողերը, որոնց ﬕ մասը «ղռեր» են:

Լեռնատափաստանային լանդշաֆտները ՀՀ տարածքում աﬔնաﬔծ տարածուﬓ ունեն: Առանձնանում են երկու լանդշաֆտային ենթագոտի` չոր լեռնատափաստանային և սևահողային տափաստանային: Չոր լեռնատափաստանային ենթագոտին ձգվում է հիﬓականում Արարատյան և Վայքի նախալեռներով` ﬕնչև 1800 մ բարձրությունները: Կլիման տաք է, չորային: Տեղուﬓերը նախորդ գոտու հաﬔմատությամբ քիչ ավելին են (300-400 մմ):

Լեռնանտառային լանդշաֆտները զբաղեցնում են հանրապետության հյուսիս արևելյան և հարավարևելյան շրջանները` Փոքր Կովկասի լեռնային համակարգի հիﬓականում հողմակողմ լանջերը: Դրանք կազմում են ՀՀ տարածքի մոտ 10%-ը: Հյուսիսարևել յան` հաﬔմատաբար խոնավ շրջաններում անտառի վերին սահմանը հասնում է ﬕնչև 2000 մ, իսկ հարավ -արևելքում` Զանգեզուրում` ﬕնչև 2400 մ բարձրությունները:

 

Դսարանական աշխատանք

Անապատա-կիսաանապատային գոտի

Այստեղ հիմնականում տարածված են սողունները, սարդակերպերը, ճահճոտ տեղամասերում՝ կրիան, կուղբը, եղեգնուտներում՝ եղեգնակատւն, ինչպես նաև սրանցով սնվող կենդանինները՝ աղվես, օձակեր բազե, արագիլ և այլն:

Տափաստանային գոտի

Տիրապետում են կրծողները՝ պոնտական մուկը, դաշտամուկը, խլուրդը, վայրի կատուն, գետնասկյուռը, ինչպես նաև սրանցով սնվող կենդանինները՝ անգղը, բազեն, գառնանգղը, արծիվը և այլն:

Անտառային գոտի

Հարուստ ու բազմազան է անտառային գոտու կենդանիները, ընդ որում միմյանցից տարբերվում են հս. արլ. և հվ. արլ. անտառների կենդանիները: Հս. արլ.-ում տարածված են  կովկասյան գորշ արջը, լուսանը, վարազը, եղնիկը, իսկ հվ. արլ.-ում՝ բորենին, մացառախոզը և այլն:

Լեռնամարգագետնային գոտի

Լեռնամարգագետնային գոտում  հիմնականում բնակվում են թռչունները, իսկ կաթնասուններն այստեղ լինում են միայն ամռանը:

Ձյունամերձ գոտի

Կենդանական աշխարհն ամենաաղքատը ձյունամերձ գոտում  է, որտեղ տաք սեզոնին հայտնվում են միջատները և թիթեռների որոշ տեսակներ:

Աշխարհագրություն ՀՀ ԱՇԽԱՐՀԱԳՐԱԿԱՆ ԴԻՐՔԸ

1.Ուրվագծային կամ թվային քարտեզի վրա նշել ՀՀ հարևան երկրներն ու նրանց հետ ունեցած ՀՀ սահմանների երկարությունը:hovhannisyan6470-map (2)

Կանաչով նշված է Թուրքիան և նրա սահմանը Հայսատանիի հետ, որը մոտավորապես 169կմ է։
Կարմիրը Վրաստանն է, նրա սահմանը Հայաստանի հետ մոտավորապես 117կմ է։
Մանուշակագույնը Իրան է, Հայաստանի հետ նրա սահմանը 181կմ է։
Կապույտը Ադրբեջանն է, նրա սահմանի երկարությունը Հայաստանի հետ 278կմ է։

2.Թվային քարտեզի վրա նշել ՀՀ տարածքի հեռավորությունը (ուղիղ գծով) Սև ծովից, Միջերկրական ծովից, Կասպից ծովից և Պարսից ծոցից:

hovhannisyan6470-map-3

Կապույտը Միջերկրական ծովն է, որի հեռավորությունը 3266կմ է։
Կանաչը Կասպից ծովն է, որի հեռավորությունը 475կմ է։
Նանուշակագույնը Սևն ծովն է, որի հեռավորությունը 726կմ է։

3.Նշեք 5 երկիր, որոնց աշխարհագրական դիրքը նման է ՀՀ աշխարհագրական դիրքին:
Շվեցարիա, Չեխիա, Սերբիա, Ուկանդա, Պարագվայ, Ավստրիա, Բելառուս, Մոլդովա։