Տնային աշխատանք

  1. Ինչ է ջերմաքանակը

Ջերմաքանակը մարմնի ներքին էներգիաի փոփոխությունն է ջերմահաղորդման պրոցեսում:

 

2.ինչ միավորներով է արտահայտվում ջերմաքանակը միավորների ՄՀ-ում:

ԿՋ և ՄՋ

3.Որ դեպքում է ավելի շատ ջերմաքանակ պահանջվում ՝նույն զանգվածի գոլ,թե եռման ժամանակ:

Եռման ժաանակ

4.Մարմնի ստացած ջերմաքանակը կախված է արդյոք մարմնի նյութի տեսակից,

Ոչ

5.Մարմինների որ հատկությունն է բնութագրում ջերմունակությունը:

Մարմիններն օժտված են այնպիսի հատկությամբ,որ տվյալ պայմաններում միևնույն զանգվածով տարբեր մարմիններ նույն չափով տաքացնելու համար պահանջվում են տարբեր ջերմաքանակներ։

6.Որ ֆիզիկական մեծությունն են անվանում ( նյութի) տեսակարար ջերմունակություն:

Մարմնի ջերմային հատկություն բնութագրող այն ֆիզիկական մեծությունը, որը հավասար է մարմնին հաղորդած ջերմաքանակի հարաբերությանը մարմնի զանգվածին և մարմնի ջերմաստիճանի փոփոխությանը, կոչվում է տեսակարար ջերմունակություն։

 

7.Ինչ է ցույց տալիս տեսակարար ջերմունակությունը:

Մարմնի տեսակարար ջերմունակությունը ցույց է տակիս, թե ի՝նչ ջերմաքանակ է անհրաժեշտ 1կգ զանգվածով մարմնի ջերմաստիճանը 1  o c-ով բարձրացնելու համար,կամ ինչ ջերմաքանակ է մարմնից անցնում շրջապատին, երբ մարմինը սառչում է 10c ով։

 

8.Ինչ միավորով է չափվում տեսակարար ջերմունակությունը:

 

Նյութի տեսակարար ջերմունակության միավորը ՄՀ-ում չափվում է ջոուլը բաժանած կիլոգրամ անգամ աստիճանով (1 Ջ/(կգ °C)):

 

9.Գրել տեսակարար ջերմունակությունը սահմանող բանաձևը:.

C= Q/m(t2-t1)

 

10.Ինչ բանաձևով են որոշում տաքանալիս մարմնի ստացած ջերմաքանակը:Իսկ սառելիս մարմնի տված ջերմաքնակը

Q=cm(t2C0−t1C0)

11.Ձևակերրպել ջերմափոխանակման օրենքը

 

Եթե ջերափոխանակությանը մասնակցող մարմինների համակարգը մեկուսացնենք արտաքին միջավայրից,ապա որոշ ժամանակ անց այդ մարմինների ջերմաստիճանները կհավասարվեն։ Այդ ընթացքում տաք մարմինների տված  Q1 ջերմաքանակի և սառը մարմինների ստացած Q2 ջերմաքանակի գումարը զրո է։

 

Տնային աշխհատանք

 

1.որ անհավասարաչափ շարժումն է կոչվում հավասարաչափ արագացող:

Մարմնի շարժումը կոչվում է հավասարաչափ արագացող,եթե այդ շարժման արագությունը կամայական հավասար ժամանակամիջոցներում փոփոխվում է նույն չափով:

2.Ինչ է ցույց տալիս արագացումը:Որն է արագացման միավորը,և ինչպես է այն սահմանվում:Գրել բանաձևը:

Արագացման միավորն այնպիսի հավասարաչափ արագացող շարժման արագացնում է, երբ այդ շարժման արագացումը յուրաքանչյուր 1վ-ում փոփոխվում է 1մ/վ-ով:Այդ միավորը նշանակում են 1մ/վ2:a=v/t:Այն ֆիզիկական մեծությունը,որը հավասար է մարմնի շարժման արագության փոփոխության և այն ժամանակամիջոցի հարաբերությանը,որի ընթացքում կատարվել է այդ փոփոխությունը,կոչվում է արագացում:

3.հավասարաչափ շարժման ճանապարհի և արագության բանաձևը

S=v*t,v=s/t

4.հավասարաչափ արագացող շարժման արագության և ճանապարհի բանաձևերը

V=a*t,s=a*t2/2

5.Նյուտոնի առաջի օրենքի ձևակերպումը

Մարմինը պահպանում է իր դադարի կամ ուղղաձիք հավասարաչափ շարժման,վիճակը եթե նրա վրա այլ մարմիներ չեն ազդում կամ դրանց ազդդեցությունը համակշռված են:

6.Ինչն է մարմնի արագության փոփոխության պատճառը:

Մարմնի շարժման արագությանը կամայական հավասար ժամանակամիջոցներում հնարավոր է մեծանա կամ փոքրանա նույն չափով:

7.Նյուտոնի երկրորդ օրենքի ձևակերպումը,գրել բանաձևը

Մարմնի արագացումը ուղիղ համեմատական է մարմնի վրա ազդող ուժին և հակադարձ համեմատական՝ մարմնի զանգվածին

a=F/m

8.Նյուտոնի երրորդ օրենքի ձևակերպումը,գրել բանաձևը

Երկու մարմիներ միմիանց հետ փոխազդում են մոդուլով հավասար և հակառակ ուղղված ուժերով

 

F1=- F2

9..Որ մեծությունն է կոչվում մարմնի իմպուլս

Մարմնի իմպուլս կոչվում է այն ֆիզիկական մեծությունը,որը հավասար է մարմնի զանգվածի և արագության արտադրյալին:

10.Ձևակերպել իմպուլսի պահպանման օրենքը

Փակ համակարգի մարմինների իմպուլսների գումարը,անկախ այդ մարմինների փոխազդեցությունից,չի փոխվում

11.Որ շարժումն է կոչվում ռեակտիվ

Ռեակտիվ անվանում են այ շարժում,որն առաջանում է,երբ մարմնից անջատվում է նրա մի մասը՝ որոշակի արագությամբ,որի հետեվանքով մնացած մասը ձեռք է բերում հակառակ ուղղված արագություն:

12.Ինչ է ազատ անկումը, գրել ազատ անկման արագացումն թվապես  ինչի է հավասար

Լուծիր՝

Ազատ անկում- մարմնի շարժումն անօդ տարածության մեջ՝ ծանրության ուժի ազդեցությամբ։

Ազատ անկման արագացումն նշ.g=9.8 մ/վ2

13.Ինչ-որ  համազոր ուժի ազդեցությամբ 100կգ զանգվածով

մարմինը շարժվում է  0,3մ/վ2 արագացմամբ: Ինչ արագացմամբ

կշարժվի 120կգ զանվածով մարմինն այդ նույն ուժի ազդեցությամբ:

m=100կգ

a=0,3մ/վ2

————–

a-?  m=120կգ

Լուծում

F=m*a=100*0.3=30Ն

a=F/m=30/120=0,25 մ/վ2

 

Պատ՝.0,25 մ/վ2

 

 

 

14.Որ մեծություննէ կոչվում  էներգիա:

Եներգիան ֆիզիկական մեծություն է, որը բնութագրում է մարմնի աշատանք կատրելու ունակաությունը:

15.Մեխանիկական էներգիայի ինչ տեսակներ գիտեք:

Կինետիկ էներգիա,Պոտենցիալ էներգի

16.Ինչ միավորներով է չափվում էներգիան ՄՀ-ում:

Էներգիան չափվում է նույն միաորով, միավորը ՄՀ-ում մեկ ջոուլ(1Ջ):

17.Որ էներգիան են անանում կինետիկ էներգիա:

Մարմնի շարժմամբ պայմանավորված էներգիան կոչվում է կինետիկական էներգիա

18.Որ էներգիան են անվանում պոտենցիալ էներգիա և լրիվ մեխանիկական էներգիայի պահպանման օրենք

Մարմնի պոտենցիալ էներգիան պայմանավորված է այլ մարմինների հետ նրա փոխազդեցությամբ կամ նույն մարմնի առանձին մասերի փոխազդեցությանմբ:

Մարմնի կինետիկ և պոտենցիալ էներգիաների գումար կոչվում է մարմնի լրիվ մեխանիկական էներգիա:

Eլր=Eկ+Eպ:

19.Ձևակերպիր լրիվ մեխանիկական էներգայի պահպանման օրենքը

Դիմադրության և շփման ուժերի բացակայությամբ մարմնի լրիվ մեխանիկական էներգիան շարժման ընթացքում մնում է հաստատուն պահպանվում է:

 

Այն շարժումը, որի  ընթացքում մարմնի արագությունը կամայական հավասար ժամանակամիջոցներում աճում է միևնույն չափով, կոչվում է հավասարաչափ արագացող շարժում:

 

Էներգիայի պահպանման օրենքի հիմնարար իմաստը բացահայտվում է Նյոթերի թեորեմով։ Ըստ այդ թեորեմի, յուրաքանչյուր պահպանման օրենք միարժեքորեն համապատասխանում է ֆիզիկական համակարգը նկարագրող հավասարումների այս կամ այն սիմետրիային։ Մասնավորապես, էներգիայի պահպանման օրենքը համարժեք է ժամանակիհամասեռությանը, այսինքն՝ համակարգը նկարագրող բոլոր օրենքների անկախությանը համակարգի դիտարկման պահից։

Այս պնդումի արտածումը կարելի է ստանալ, օրինակ, լագրանժյան ֆորմալիզմի հիման վրա[1][2]։ Եթե ժամանակը համասեռ է, ապա համակարգը նկարագրող Լագրանժի ֆունկցիան

ինքնաստուգում

1.որ անհավասարաչափ շարժումն է կոչվում հավասարաչափ արագացող

Մարմնի շարժումը կոչվում է հավասարաչափ արագացող,եթե այդ շարժման արագությունը կամայական հավասար ժամանակամիջոցներում փոփոխվում է նույն չափով

2.Ինչ է ցույց տալիս արագացումը:Որն է արագացման միավորը,և ինչպես է այն սահմանվում:Գրել բանաձևը:

Արագացման միավորն այնպիսի հավասարաչափ արագացող շարժման արագացնում է, երբ այդ շարժման արագացումը յուրաքանչյուր 1վ-ում փոփոխվում է 1մ/վ-ով:Այդ միավորը նշանակում են 1մ/վ2:a=v/t:Այն ֆիզիկական մեծությունը,որը հավասար է մարմնի շարժման արագության փոփոխության և այն ժամանակամիջոցի հարաբերությանը,որի ընթացքում կատարվել է այդ փոփոխությունը,կոչվում է արագացում:

3.հավասարաչափ շարժման ճանապարհի և արագության բանաձևը

S=v*t,v=s/t

4.հավասարաչափ արագացող շարժման արագության և ճանապարհի բանաձևերը

V=a*t,s=a*t2/2

5.Նյուտոնի առաջի օրենքի ձևակերպումը

Մարմինը պահպանում է իր դադարի կամ ուղղաձիք հավասարաչափ շարժման,վիճակը եթե նրա վրա այլ մարմիներ չեն ազդում կամ դրանց ազդդեցությունը համակշռված են:

6.Ինչն է մարմնի արագության փոփոխության պատճառը:

Մարմնի շարժման արագությանը կամայական հավասար ժամանակամիջոցներում հնարավոր է մեծանա կամ փոքրանա նույն չափով:

7.Նյուտոնի երկրորդ օրենքի ձևակերպումը,գրել բանաձևը

Մարմնի արագացումը ուղիղ համեմատական է մարմնի վրա ազդող ուժին և հակադարձ համեմատական՝ մարմնի զանգվածին

a=F/m

8.Նյուտոնի երրորդ օրենքի ձևակերպումը,գրել բանաձևը

Երկու մարմիներ միմիանց հետ փոխազդում են մոդուլով հավասար և հակառակ ուղղված ուժերով

à    à

F1=- F2

9..Որ մեծությունն է կոչվում մարմնի իմպուլս

Մարմնի իմպուլս կոչվում է այն ֆիզիկական մեծությունը,որը հավասար է մարմնի զանգվածի և արագության արտադրյալին:

10.Ձևակերպել իմպուլսի պահպանման օրենքը

Փակ համակարգի մարմինների իմպուլսների գումարը,անկախ այդ մարմինների փոխազդեցությունից,չի փոխվում

11.Որ շարժումն է կոչվում ռեակտիվ

Ռեակտիվ անվանում են այ շարժում,որն առաջանում է,երբ մարմնից անջատվում է նրա մի մասը՝ որոշակի արագությամբ,որի հետեվանքով մնացած մասը ձեռք է բերում հակառակ ուղղված արագություն:

12.Ինչ է ազատ անկումը, գրել ազատ անկման արագացումն թվապես  ինչի է հավասար

Լուծիր՝

Ազատ անկում- մարմնի շարժումն անօդ տարածության մեջ՝ ծանրության ուժի ազդեցությամբ։

Ազատ անկման արագացումն նշ.g=9.8 մ/վ2

13.Ինչ-որ  համազոր ուժի ազդեցությամբ 100կգ զանգվածով

մարմինը շարժվում է  0,3մ/վ2 արագացմամբ: Ինչ արագացմամբ

կշարժվի 120կգ զանվածով մարմինն այդ նույն ուժի ազդեցությամբ:

m=100կգ

a=0,3մ/վ2

————–

a-?  m=120կգ

Լուծում

F=m*a=100*0.3=30Ն

a=F/m=30/120=0,25 մ/վ2

 

Պատ՝.0,25 մ/վ2

 

 

 

14.Որ մեծություննէ կոչվում  էներգիա:

Եներգիան ֆիզիկական մեծություն է, որը բնութագրում է մարմնի աշատանք կատրելու ունակաությունը:

15.Մեխանիկական էներգիայի ինչ տեսակներ գիտեք:

Կինետիկ էներգիա,Պոտենցիալ էներգի

16.Ինչ միավորներով է չափվում էներգիան ՄՀ-ում:

Էներգիան չափվում է նույն միաորով, միավորը ՄՀ-ում մեկ ջոուլ(1Ջ):

17.Որ էներգիան են անանում կինետիկ էներգիա:

Մարմնի շարժմամբ պայմանավորված էներգիան կոչվում է կինետիկական էներգիա

18.Որ էներգիան են անվանում պոտենցիալ էներգիա և լրիվ մեխանիկական էներգիայի պահպանման օրենք

Մարմնի պոտենցիալ էներգիան պայմանավորված է այլ մարմինների հետ նրա փոխազդեցությամբ կամ նույն մարմնի առանձին մասերի փոխազդեցությանմբ:

Մարմնի կինետիկ և պոտենցիալ էներգիաների գումար կոչվում է մարմնի լրիվ մեխանիկական էներգիա:

Eլր=Eկ+Eպ:

19.Ձևակերպիր լրիվ մեխանիկական էներգայի պահպանման օրենքը

Դիմադրության և շփման ուժերի բացակայությամբ մարմնի լրիվ մեխանիկական էներգիան շարժման ընթացքում մնում է հաստատուն պահպանվում է:

 

Այն շարժումը, որի  ընթացքում մարմնի արագությունը կամայական հավասար ժամանակամիջոցներում աճում է միևնույն չափով, կոչվում է հավասարաչափ արագացող շարժում:

 

Էներգիայի պահպանման օրենքի հիմնարար իմաստը բացահայտվում է Նյոթերի թեորեմով։ Ըստ այդ թեորեմի, յուրաքանչյուր պահպանման օրենք միարժեքորեն համապատասխանում է ֆիզիկական համակարգը նկարագրող հավասարումների այս կամ այն սիմետրիային։ Մասնավորապես, էներգիայի պահպանման օրենքը համարժեք է ժամանակիհամասեռությանը, այսինքն՝ համակարգը նկարագրող բոլոր օրենքների անկախությանը համակարգի դիտարկման պահից։

Այս պնդումի արտածումը կարելի է ստանալ, օրինակ, լագրանժյան ֆորմալիզմի հիման վրա։ Եթե ժամանակը համասեռ է, ապա համակարգը նկարագրող Լագրանժի ֆունկցիան բացահայտ կախված չէ ժամանակից, այդ պատճառով լրիվ ածանցյալն ըստ ժամանակի ունի հետևյալ տեսքը:

Իսահակ Նյուտոն

 

Իսահակ Նյուտոն, անգլիացի մաթեմտիկոս: Ծնվել է Լինկոլնշիրքաղաքում: Նյուտոնի հայրը հողագործ է եղել, Նյուտոնի ծննդից հետոհայրը մահանում: Երբ Նյուտոնը դառնում է երեք տարեկան, նրամայրը  Աննա Էյսքյունյ նորից է ամուսնանում և գնում է ապրելու նորամուսնու մոտ թողնելով որդուն մորական տատի խնամքին։ ՊատանիԻսահակը չէր սիրում խորթ հորը և նախատում էր մորը նրա հետամուսնանալու համար։  Տասներկուսից մինչև տասնյոթ տարեկանըՆյուտոնը սովորել է Գրենթհեմի դպրոցում։ 18 տարեկանումընդունվում Թրինիթի (Սուրբ Երրորդության) վարժարան , որնավարտում է 1666 թ.։

1705թ-ին Աննա Թագուհին շնորհում է ասպետի կոչում, որից հետո նադառնում է սըր Իսաակ Նյուտոն։

Նյուտոնը մահացել է Մարտի 20-ին Քենսինգթոն քաղաքում 83տարեկանում, չնայաց նրան, որ Նյուտոնը ծնվել է շատ թույլառողջությամբ:

Նյուտոնի առաջին օրենքը

Մարմինը պահպանում է իր արագությունը ոչ միայն այլ մարմիններիազդեցության բացակայության, այլ նաև դրանց հավասարակշռությանդեպքում:

Նյուտոն երկրորդ օրենքը

Մարմնի վրա ազդող ուժի ազդեցությամբ նրա ձեռք բերածարագացումը հավասար է այդ ուժի և մարմնի զանգվածիհարաբերությանը:

Նյուտոնի երրորդ օրենքը

Մարմինները միմյանց հետ փոխազդում են նույն բնույթի` մոդուլովհավասար և ուղղությամբ հակադիր ուժերով:

Աղբյուրներ՝

1-Վիքիպեդիա ազատ Հանրագիտարան

2-Հայկական Հանրագիտարան

3-1,2,3

1.որ անհավասարաչափ շարժումն է կոչվում հավասարաչափ արագացող

Այն շարժումը, որի  ընթացքում մարմնի արագությունը կամայական հավասար ժամանակամիջոցներում աճում է միևնույն չափով, կոչվում է հավասարաչափ արագացող շարժում:

2.Ինչ է ցույց տալիս արագացումը:Որն է արագացման միավորը,և ինչպես է այն սահմանվում:Գրել բանաձևը:

3.հավասարաչափ շարժման ճանապարհի և արագության բանաձևը և գրաֆիկը

4.հավասարաչափ արագացող շարժման արագության և ճանապարհի բանաձևերը և  գրաֆիկը,երբ արագությունը աճում է,և երբ նվազում է:

 

Լաբարատոր աշխատանք 1

Հավասարաչափ արագացող շարժման արագացման որոշումը

Աշխատանքի նպատակը. չափել այն արագացումը, որով շարժվում է գնդիկը թեք ճոռով:

Անհրաժեշտ սարքեր և նյութեր. մետաղե ճոռ, պողպատե գնդիկ, վայրկենաչափ, գլան, չափերիզ և ամրակալան:

Փորձ 1

Սկզբում ամրակալի վրա տեղադրեցի ճոռը: Ճոռի տակ տեղադրեցի գլանը:

t1= 1.40 վ

t2= 1.01

t3= 1.00

t1+t2+t3 = 3,41/3

a1= 2s/tմիջ2

s=110 = 1,1մ

Փորձ 2

t1 = 1.07

t2 = 1.13

t3 = 1.10

 

t1+t2+t3=3,3/3=1,1

 

tմիջ-1,1

a=2s/t2

t1=0,82

t2=1,02

t3=0,76

t1+t2+t3=2,6/3=

Լաբորատոր Աշխատանք

Անհրաժեշտ պարագաներ: Թուղթ և փայտյա չորսուն

Փորձ 1

Փայտյա չորսունը դրեցի թղթի վրա և թղթի ծայրից դանդաղ ձգեցի:

  1. Սեղանի նկատմամբ թուղթը և փայտյա չորսունը միասին շարժվում են:
  2. Ես ընտրեցի հաշվարկման մարմինը սեղանը:
  3. Փայտյա չորսունը թղթի նկատմամբ գտնվում է դադարի վիճակում:
  4. Թղթի նկատմամբ սեղանը շարժվում է:
  5. Վերջին երկու դեպքերում հաշվարման մարմին ընտրել եմ թուղթը:
  6. Տվյալ մարմին գտնվում է շարժման թե դադարի վիճակում, կախված է հաշվառման մարմնից:
  7. Այդյունքում սեղանը գտնվում է շար

Փորձ 2

Փայտյա չորսունը դրեցի թղթի վրա և կտրուկ թուղթը ձգեցի:

  1. Թութղը գտնվում է շարժման վիճակում սեղանի նկատմամբ:
  2. Թղթի նկատմամբ սեղանը գտնվում է շարժման վիճակում:
  3. Սեղանի նկատմամբ չորսուն գտնվում է դադարի վիճակում:
  4. Չորսուն թղթի նկատմամբ գտնվում է շարժման վիճակում:

Փորձ 3

Երզրակություն

Երկու փորձերից եկան եզրակություն, որ շարժումը և դադար հասկացողություններն հարաբերական են և այն կախված է հաշվարկման մարմնի ընտրությունից:

1.որ անհավասարաչափ շարժումն է կոչվում հավասարաչափ արագացող

Անհավասարաչափ շարժում է կոչվում հավասարաչափ արագացող, եթե նա հավասարաչափ փոխում իր արագությունը:

2.Ինչ է ցույց տալիս արագացումը:Որն է արագացման միավորը,և ինչպես է այն սահմանվում:Գրել բանաձևը:

3.հավասարաչափ շարժման ճանապարհի և արագության բանաձևը և գրաֆիկը

4.հավասարաչափ արագացող շարժման արագության և ճանապարհի բանաձևերը և  գրաֆիկը,երբ արագությունը աճում է,և երբ նվազում է:

 

Տնային աշխատանք 27.09.17

վ.113

V=36 կմ/ժ

36 կմ/ժ=36*1000/3600=10 մ/վ

վ.114

V1=7,9 կմ/վ=7,9*3600=28440 կմ/ժ

V2=11,2 կմ/վ=11,2*3600=40320 կմ/ժ

V3= 16,7 կմ/վ=16,7*3600=60120 կմ/ժ

V1=7,9 կմ/վ=7,9*1000=7900 մ/վ

V2=11,2 կմ/վ=11,2*1000=11200  մ/վ

V3= 16,7 կմ/վ=16,7*1000=16700 մ/վ

 

վ.115

s=2700 կմ     v1=s/t=2700/1=2700 կմ/ժ= 2700*1000/3600=750 մ/վ

t=1 ժ

v2=715 մ/վ;          v1>v2

 

 

Տնային աշխատանք

  1. Ինչ է մեխանիկական շարժումը?

Մեխանիկական շարժումը ժամանակի ընթացքում մարմնի դիրքի փոփոխությունն է այլ մարմինների նկատմամբ:

3. Մեխանիկայի որ բաժինն  են անվանում կինեմատիկա?

Կինեմատիկան ուսումնասիրում է մարմինների շարժումը:

4. Ինչն են անվանում նյութական կետ?

Այն մարմինը,որի չափերը տվյալ պայմաններում կարելի է անտեսել:

5. Ինչն են անվանում շարժման հետագիծ(թվարկել տեսակները )?

Այն գիծը,որով տվյալ հաշվարկման համակարգում շարժվում է մարմինը:

6. Ինչն են անվանում մարմնի անցած ճանապարհ?

Հետագծի տեղամասի երկարությունը,որով շարժվել է մարմինը:

8. Որ շարժումն են անվանում հավասարաչափ և որը ՝անհավասարաչափ?

Հավասարաչափ շարժում  կոչվում է այն շարժումը, որի ընթացքում մարմինը կամայական հավասար ժամանակամիջոցներում անցնում է հավասար ճանապարհ:

Այն շարժումը, որի ժամանակ գոնե երկու հավասար ժամանակամիջոցներում մարմինն անցնում է անհավասար ճանապարհներ, կոչվում է անհավասարաչափ շարժում:

 9. Որ մեծությունն է կոչվում հավասարաչափ շարժման արագություն և միջին արագություն(միավորը)?

Հավասարաչափ շարժման արագություն  կոչվում է այն ֆիզիկական մեծությունը, որը հավասար է կամայական ժամանակամիջոցում մարմնի անցած  S ճանապարհի և այդ t ժամանակամիջոցի հարաբերությանը:

Այն ֆիզիկական մեծությունը, որը հավասար է մարմնի հետագծի որևէ տեղամասի երկարության և այդ տեղամասն անցնելու ժամանակի հարաբերությանը, կոչվում է փոփոխական շարժման միջին արագություն այդ տեղամասում:

10. Ինչ է ակնթարթային արագությունը?

Ժամանակի տվյալ պահին (կամ հետագծի տվյալ կետում) մարմնի արագությունը կոչվում է ակնթարթային արագություն: