Կենսական տարրեր

Կենսական տարրեր են կոչվում այն քիմիական տարրերի ատոմները, որոնք առաջացնում են բարդ օրգանական նյութեր, որոնք էլ ապահովում են կենդանի օրգանիզմի կենսգործոնեությունը:
Մակրո տարրեր
Մակրո տարրերն են՝ ածխածին „C, ջրածին „H“, թթվածին „O“, ազոտ „N“, ֆոսֆոր „P“, ծծումբ S
Մակրո տարրերը զբաղեցնում են օրգանիզմի 93%: Մակրո տարրեը առաջացնում են սպիտակուցներ 10-20%, ճարպեր (լիպիդներ)1-5% , ածխաջրեր 0,2-2%, նուկլեինաթթուներ 0,2-2%
Միկրո տարրեր
Միկրո տարրերն են՝ Fe2+, K+, Na+, Ca2+, Mg2+, F, Cl, Br, I, Zn2+, Cu2+, Mn2+ և այլն:
Ուլտրա տարրեր
Ag, Au
Բջջի բաղադրությունը
70-80% H2o
10-20% օրգ. Նյութեր
1-2% անօրգ. Նյութեր՝ աղեր

 

Գինու Քիմիան

  • Քանի ՞ տեսակի  խաղող  է  աճեցվում  Հայաստանում
  1. Հայաստանում աճեցվում է խաղողի մոտ 600 տեսակ, որոնց թվում են՝ Սև  քիշմիշը, Նազելին, Ոսկեհատը, Վարդագույն և Դեղին Երևանի խաղողը, Սպիտակ և Սև սաթենին, Գառան դմակը, Մսխալին, Սև Արենին և շատ այլ տեսակներ։
  • Ի՞ նչ  է  գինին։
  • Ինչպե՞ ս  են   գինի  ստանում

Գինի (լատ.՝ vinum), ոգելից խմիչք (բնական թնդությունը՝ 9-16%, թնդացված՝ 16-22%), որը ստացվում է խաղողի կամ մրգա–պտղային հյութի ամբողջական կամ մասնակի խմորման միջոցով (երբեմն սպիրտի կամ այլ նյութերի ավելացմամբ)։ https://hy.m.wikipedia.org/wiki/Գինի

  • Ինչպիսի՞   երևույթ   է  խաղողի  խմորումը

4. Խմորումը խաղողի քաղցուին խմորասնկերի մաքուր կուլտուրայի (2-3%) ավելացումն է։ Խմորումը կարող է ընթանալ նաև խաղողի մեջ պարունակվող բնական խմորասնկերով։

  • Ինչպիսի՞ անօրգանական  և  օրգանական  նյութեր  կան   գինու  բաղադրության  մեջ

5. Խաղողի մեջ եղած օրգանական նյութերից են՝ լիմոնաթթուն, խնձորաթթուն, քացախաթթուն, գլյուկոզը, ֆրուկտոզը, էթանոլը, մեթանոլը, պրոպանոլը, եթերային յուղերը և այլն։

Անօրգանական նյութերից են՝ ծծումբը, ածխաթթու գազը, ջուրը և այլն։

  • Որո՞ նք  են  նյութերի  ֆիզիկական, քիմիական  և ֆիզիոլոգիական հատկությունները

Նյութերի  ֆիզիկական հատկություններն են՝ գույնը, հալման և եռման ջերմաստիճանները, համը, հոտը, խտությունը, ջրում լուծելիությունը,  ջերմա և էլեկտրահաղորդականությունը, ագրեգատային վիճակը՝ հեղուկ, պինդ, գազային և այլն։

Նյութերի քիմիական հատկությունը փոխազդեցություն է այլ նյութերի հետ, նոր նյութերի ստեղծումը։

ֆիզիոլոգիական հատկությունը՝ տվյալ նյութի ազդեցությունն է կենդանի օրգանիզմների վրա։

 

  • Ինչպիսի՞   ֆիզիկական  եղանակով  կարելի  է գինուց  բաժանել գինու  սպիրտը՝ էթանոլը

Թորելու միջոցով։

  • Ինչպե՞ս  որոշել  գինին  թթվա՞ ծ  է

Ավելացնելով սոդա և հոտը զգալով։

  • Ինչպիսի՞ քիմիական ռեակցիայով  կարելի  որոշել  գինում  առկա  գլյուկոզը և սախարոզը։
  • Ինչու՞  ալկոհոլային  ըմպելիքների  չարաշահումը բացասական ազդեցությունը  ունի  օրգանիզմի  վրա։

Քանի որ ալկոհոլային  ըմպելիքները պարունակում  են էթանոլ, այն բացասական ազդեցություն ունի նյարդային համակարգի, լյարդի, ուղեղի վրա, ինչպես նաև կարող է առաջացնել քաղցկեղ։

Լաբորատոր փորձեր գինու նմուշներով՝ սպիտակ գինի և արենի գինի:

Փորձ 1

Հայտանյութի օգնությամբ գինու նմուշների միջավայրի որոշումը (հիմնային թե թթվային):

Նմուշ 1- Թույլ թթվային
Նմուշ 2- Թույլ թթվային

Հիմա համեմատենք աղղաթթուն միջավայրի հետ:

Աղղաթթու- Ուժեղ թթվային

Գինու մեջ պաուրանակվող թթուներն են- Քացախաթթու, գինեթթու, լիմոնաթթու, խնձորաթթու, սաթաթթու և այլն: Այս նշված թթուները օրգանական թթուներ են:

Լաբորատոր փորձ 2: Չեզոքացման ռեակցիա սոդայով

Չեզոքացման ռեակցիա ժամանակ անջատվելու է ածխաթթու գազ: Երկու նմուշների գույնը փոխվեց, որովհետև միջավայրը դարձավ հիմնային: Հիմքը չեզոքացրինք աղղաթթով, և գինին ստացավ նախին բաց-վարդագույն ենարգը:

Խմորումը կենսաքիմիական գործընթաց է, որի ընթացքում խաղողում պաուրնակվող ածխաջրերը ենթարկվում են բակտերիալների ազդեցության խմորման:

Դասարանական աշխատանք

փեմա  տարր `ջրածին։

՝ջուր

հանտական աշխատանքի թեմաները

իչու է ջրածինը համարվում ապակայի վառելիք։

ջրածնի իզոտոպները

H պրոտիում

H D դեյտերիում

H Տ տրիտիում

 

քիմնակ տարր ատոմներնը։

սակայն նետրոներ։

վորոշել

(1p;0n)1p

N=A-Z

A=N+Z

սվորական ջրի բանաձեվն են

(H2o)=2.1+16=18

ծանր ջուրի բանաձևը։

ռադիո գերգանր ջուր

 

հիմքեր սհամանում դասարկարկում

Տանը սվորել Էջ 24-31

կատարել

վայժություները 27-38

որոնց բաղատրության մետաղի ատոմին հինդուսիդ՝ OH-

հիդորքսիդ +n Me -1/ (OH)n

հիքի դսակարգում

ջրում

լուծվող

ալկալիներ

+1 Na/-1/011

+1-1/OH

+2 Ba(OH)2

+2 Ba -1(OH)2 

+2 Fe (OH)2

+1 Fe (OH)2 

+2 Cu -1/(OH)2

+2 Mg -1/(OH)2 

+3 Cr (OH)3

+2 Zn -1/(OH)2

+3 Ae

Թթվային մնացորդ

թթու                               թթվային                             աղ                                                                            +1HF-1                          F-                                        +1Na -1F                                                                  HCL                              Br-                                       +1Na -1Br                                                                HI                                 I-                                                                             +3AL -1Br3                                                                յոդիդ                                   +1RI-1                                                                                                                                                         +3Al I3

HBr                             բրոմիդ                                                                       +2Ca F2-1                           H2S                                                                                                                                                              HN02

ֆտորիդ                                                                 +1Ha2S-2                                                                                      CL-                                                      +2CaS-2                                                                                                                                                      +3AL2-2S3                                                                                                                                                +1R -1No2                                                                                                                                                +2Cu (-1NO2)2

քլորիդ                                                                                                                                                         S2-                                                                                                                                                              սուլֆիդ                                                                                                                                                   NO2-                                                                                                                                                          նիտրիտ

 

Տանը կատարել 22-23 վարժություն

անթվածին թթուներ

 

 

 

Թուններ

Տանը սվորել   18 էջ վարժություն 22-23

թունները կոջվում  այն բարդ նյուներ պարնակ ջարածնի և մետաղի ատոմներ և թվային վնացրտից։

ընթանուր նանաձվը

H+1nA-n

անան թված թունները։

HF ( պլավիկան թու)

Cl-1

աղաթու

Br-1

+1HI-1

+1H2S-2

թննազնավոր թուններ

+1HNO2-1

+1HNO3-1

+1H2SO3-2

+1H2SO4-2

+1H3PO4-3